Inwestowanie na giełdzie – co warto wiedzieć?

Słowo “giełda” pochodzi od “gildi”, staroskandynawskiego określenia oznaczającego zgromadzenie lub cech. Giełda bowiem ewoluowała właśnie z cechów rzemieślniczych urządzanych przez nie powszechnie targów. Dzisiaj giełdą nazywa się każde miejsce, w którym odbywa się zorganizowane spotkanie handlowe. Inwestorów jednak interesuje jeden rodzaj giełdy, czyli giełda inwestycyjna.

Giełda inwestycyjna – czym jest?

W Polsce Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie to jedyne miejsce, w którym można dokonywać zakupu lub sprzedaży akcji oraz obligacji. Nie oznacza to jednak, że aby inwestować na giełdzie, trzeba pojawić się osobiście w stolicy celem zakupu papierów wartościowych. Każda giełda, czy krajowa czy zagraniczna, dostępna jest poprzez pośrednika (zazwyczaj polecany broker), oferującego inwestycje online.

Giełda  jest zatem specjalną platformą, na której można prowadzić wirtualne transakcje. Papiery wartościowe funkcjonują w formie zapisu na rachunku, a fizyczną kopię można uzyskać wyłącznie na specjalne życzenie. Nie jest jednak ona do niczego tak naprawdę potrzebna – giełdy są doskonale zabezpieczone, a używanie jedynie kopii elektronicznych bardzo przyspiesza transakcje.

Inwestowanie na giełdzie

Inwestor, który zna już podstawowe informacje o giełdzie, powinien być zorientowany, w co warto inwestować w danym roku. Giełda oferuje szereg możliwości, takie jak:

• akcje spółek. To klasyczna forma inwestycji, najbardziej także popularna. Z uwagi na duże rozpowszechnienie i szeroki dostęp do tekstów eksperckich, nawet początkujący inwestor może szybko zorientować się, w jakie akcje inwestować;
• ETF-y (ang. Exchange Traded Fund – fundusz notowany na giełdzie), czyli otwarte fundusz inwestycyjne notowane na giełdzie, których zadaniem jest odzwierciedlanie zachowania się danego indeksu giełdowego. ETF-y to dobra opcja dla tych, którzy już mieli styczność z funduszami inwestycyjnymi. Są oparte o wskaźniki i działają na podobnych zasadach, co akcje;
• EPT-y  (ang. Exchange Traded Products), czyli instrumenty finansowe, których cena jest uzależniona od wartości określonego wskaźnika rynkowego. Jest to sposób na bardzo proste inwestycje w dane towary lub surowce (a także indeksy, towary itp.)
• certyfikaty inwestycyjne, czyli tytuły inwestycji w funduszu;
• kontrakty terminowe.

Wybór przedmiotu inwestycji powinien zależeć od indywidualnego wyczucia i zrozumienia działania danego przedmiotu.

Jak inwestować …

Aby zainteresować na giełdzie, należy otworzyć rachunek inwestycyjny u pośrednika, zazwyczaj u najlepszego brokera. Warto jednak pamiętać, że różni pośrednicy oferują różne warunki dostępu do giełdy, pobierają też różne prowizje. Niektórzy prowadzą szkolenia lub udostępniają materiały edukacyjne. Wybranie dobrego pośrednika to połowa sukcesu, gdyż kiepski lub drogi broker może zniweczyć całą szansę na udaną grę na giełdzie. Gdy przychodzi do pierwszej inwestycji, należy kierować się własną wiedzą. Zasada jest prosta – jeśli kupujesz akcje, niech należą do tych spółek, które już znasz i które mogą być przyszłościowe. Jak dowiedzieć się, firmy które rokują najlepiej?

Takie dane, jak przychód, procent zadłużenia kapitału czy raporty okresowe są całkiem jawne. Istnieje też wiele narzędzi do porównywania spółek, których akcje wypuszczane są na giełdę. Zasadniczo powinno się szukać spółek:

• z niewielkim lub zerowym zadłużeniem. Zadłużenie nie może przekraczać 15-20% kapitału spółki;
• generujących stałe zyski przez ostatnie pięć lat;
• z sektorów, które eksperci uznają w danym okresie za rozwojowe (np. biotechnologia, IT);
• z miejsc o dużym potencjale gospodarczym (gospodarki stabilne lub przeżywające szybki rozwój gospodarczy, ze stabilną polityką wewnętrzną);
• mające konkretny plan rozwoju lub produkcji na następny rok kalendarzowy.

To podstawy, jeśli chodzi o informacje, w jakie akcje inwestować. Oczywiście, zaawansowany inwestor może odchodzić od standardowych działań na rzecz ryzykownych posunięć (np. inwestycje w spółki z niestabilnych rejonów Afryki, które mogą przynieść tak samo wielki zysk, jak i olbrzymią stratę). Początkujący jednak raczej powinien stawiać na strategie zachowawcze, nie ma bowiem jeszcze wyrobionego wyczucia samej giełdy, która niekiedy może być bardzo kapryśna.

Co jeszcze warto wiedzieć o giełdzie …  

Giełda bywa kapryśna, więc warto ją dobrze poznać i ubezpieczyć się na wszelki wypadek. Najlepszym sposobem na zabezpieczenie kapitału jest rozdysponowanie go na kilka pakietów różnych akcji, takich jak papiery wartościowe, lub instrumenty pochodne. Nazywa się to dywersyfikacja portfela.

Dywersyfikacja jest koniecznym zabezpieczeniem na wypadek niespodziewanych wydarzeń. W przeciwieństwie do giełdy walutowej, gdzie nie zdarza się, aby nasz przedmiot inwestycji nagle stracił niemal całą wartość, spółki czasami mają w zwyczaju upadać czy bankrutować. Bankructwo, strata kapitału, i w rezultacie utrata wartości wszelkich akcji, zdarzały się nawet światowym potentatom i trzeba mieć tego świadomość.

Druga kwestią, która wynika z zachowania giełdy, jest zjawisko tzw. korekty, gdy akcje spółki nagle spadają bez widocznego na pierwszy rzut oka powodu. Początkujący inwestorzy często mylą głęboką korektę z odwróceniem trendu i wyprzedają wtedy swoje akcje, prawda jest jednak taka, że korekta to najlepszy moment na zakup, gdyż po korekcie wszystko zazwyczaj wraca do normy.

Pomimo pozornej zawiłości giełda uznawana jest za lekki i przyjazny laikom sposób inwestowania. Istnieje bardzo wiele analiz oraz materiałów edukacyjnych dotyczących inwestycji na giełdach, zarówno tej krajowej, jak i zagranicznych. Nie oznacza to jednak, że inwestowanie na giełdzie jest w pełni bezpieczne i skuteczne. Nieuwaga i arogancja sprawia, że statystycznie 17% pechowców traci na giełdzie ponad 50% swojego kapitału. Wygląda więc na to, że giełda, jak każdy inny sposób na inwestowanie, wymaga pewnego rodzaju ostrożności.